Powernap helpt tegen schade korte nacht
Slaap kun je niet inhalen, zo luidt een oude volkswijsheid. Maar een middagdutje blijkt wel degelijk enige bescherming te bieden tegen de schade van een doorwaakte nacht. Een powernap van een half uur herstelt de hormonale balans die helpt stress te bestrijden en het immuunsysteem versterkt.
Door: Margreet Vermeulen 25 februari 2015, Volkskrant
Dat blijkt uit een studie van de universiteit van Sorbonne, gepubliceerd in het Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. Het is bekend dat chronisch slaaptekort het risico vergroot op suikerziekte, overgewicht, depressie, infecties en hart- en vaatziekten. Hoe dat in het lichaam werkt, is veel minder duidelijk. Met deze studie is, volgens de Amsterdamse neuroloog en somnoloog Hans Hamburger, voor het eerst onomstotelijk vastgesteld dat slaap de stofwisseling beïnvloedt. Dat het een kleine studie is met elf proefpersonen, doet daar volgens hem niets aan af. De proefpersonen moesten twee nachten (in precies dezelfde omstandigheden, met dezelfde maaltijden) doorbrengen in het laboratorium. Ze mochten beide nachten slechts twee uur slapen. Alleen na de tweede nacht mochten ze ’s smiddags een dutje doen van een half uur.
Slaapgebrek is ziekmakend
Chronisch slaaptekort compenseer je niet met een powernap. Wie stelselmatig te laat naar bed gaat, mist de diepste slaap waarin je het beste uitrust
Neuroloog en somnoloog Hans Hamburger
Zonder middagdutje schoot de hoeveelheid adrenaline in het speeksel en de urine van de proefpersonen omhoog. Adrenaline jaagt onder meer de hartslag en de bloeddruk op. Een dutje hield het adrenaline-niveau stabiel. Ook het ontstekingshormoon interleukine bleef na de powernap stabiel. Het lijkt er dus op dat een middagdutje de schade van een doorwaakte nacht herstelt. ‘Deels’, waarschuwt Hamburger, die de leiding heeft over het Amsterdam Slaap Centrum in het Slotervaartziekenhuis en het Boerhaave MC. ‘Chronisch slaaptekort compenseer je niet met een powernap. Tijdens een middagdutje is de slaap oppervlakkig. Wie stelselmatig te laat naar bed gaat, mist de diepste slaap waarin je het beste uitrust en het langetermijngeheugen wordt vastgelegd. Dat bereik je vooral in de eerste fase van de nacht.’ Dat slaapgebrek aantoonbaar ingrijpt in de stofwisseling en daarmee ziekmakend kan zijn, is volgens Hamburger de belangrijkste uitkomst van de studie. Overigens verkwikt alleen een dutje van de juiste lengte: 30 of 90 minuten. Wie middenin een slaapcyclus uit bed stapt, voelt zich brak.
MARGREET VERMEULEN